Verkeersongevallen: impact op familieleden en getuigen

Verkeersongevallen hebben gevolgen die veel verder reiken dan enkel de fysieke verwondingen van de slachtoffers. Ze kunnen een ingrijpend effect hebben op de hele familie, dierbaren en zelfs op de getuigen van het ongeval.

De emotionele gevolgen voor gezinnen en dierbaren

• Na een ongeval is de eerste reactie van familie en dierbaren er vaak één van diepe shock. Ongeloof over de wat er gebeurd is en moeite om de realiteit van de situatie te accepteren leiden tot een periode van verwarring en ontkenning.

• Onzekerheid over de gezondheidstoestand van het slachtoffer, de mogelijke nawerkingen en de gevolgen op lange termijn leiden tot intense angst. Familieleden kunnen voortdurend bang zijn voor de toekomst en zich machteloos voelen omdat ze de situatie niet onder controle hebben.

• Schuldgevoelens kunnen ontstaan, zelfs zonder duidelijke reden, vooral als mensen in de omgeving van de bestuurder het gevoel hebben dat ze iets hadden kunnen doen om het ongeluk te voorkomen. Ook woede over de omstandigheden van het ongeval of tegenover andere bestuurders kan het gevolg zijn.

Rouwen na een dodelijk verkeersongeval  
Het verliezen van een dierbare door een verkeersongeval is een verwoestende ervaring. Het rouwproces kan bestaan uit fasen van shock, ontkenning, woede, depressie en uiteindelijk acceptatie. Iedereen rouwt op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo.
De realiteit van het verlies accepteren is de eerste stap. Het is cruciaal dat emoties kunnen worden geuit: door te huilen, te praten met dierbaren of door therapiesessies. Leren leven zonder de overledene is een moeilijke maar noodzakelijke stap. Geleidelijk aan beginnen verwanten en familieleden opnieuw zin te vinden in het leven en kunnen ze zich weer inzetten voor het dagelijkse leven.

De impact op de getuigen van het ongeval   
Getuigen van een verkeersongeval kunnen ook een psychologisch trauma oplopen. Ze kunnen worden achtervolgd door beelden van het ongeluk en zich schuldig of machteloos voelen.
Veel voorkomende symptomen zijn flashbacks en nachtmerries waarin getuigen het ongeluk herbeleven. Angst om te rijden of zelfs om passagier te zijn kan ook de kop opsteken. Sommige getuigen trekken zich in zichzelf terug en voelen zich niet in staat om te delen wat ze hebben gezien of gevoeld.

Adviezen voor familieleden en getuigen over omgaan met emotionele shock

• Of je nu een goede vriend of getuige bent, deel je gevoelens met vrienden, familie of collega's om je te helpen de gebeurtenis te verwerken. 

• Het is normaal om je na zo'n gebeurtenis angstig, verdrietig of boos te voelen. Accepteer deze emoties als een normale reactie op het trauma. Geef jezelf niet de schuld van je emoties of reacties. Iedereen ervaart een shock anders en het is essentieel dat je je eigen gevoelens niet minimaliseert.

• Zorg goed voor jezelf door gezonde routines: evenwichtige voeding, voldoende lichaamsbeweging en een goede slaap helpen allemaal om je mentale en emotionele welzijn te verbeteren.

• Oefeningen zoals yoga, meditatie of diepe ademhalingsoefeningen helpen om stress en angst te verminderen.

• Zorg voor voldoende vrijetijdsbesteding: of het nu lezen, tekenen, muziek of creatieve activiteiten zijn, deze bezigheden bieden een emotionele uitlaatklep en helpen je om negatieve gedachten van je af te zetten.

• Voorkom isolement door contact te houden en troost te vinden bij je naasten.

• Volg de media niet als ze nieuws over het ongeluk melden, want dit kan het trauma weer aanwakkeren.

• Let op signalen zoals nachtmerries, flashbacks of verhoogde hyperwaakzaamheid. Als deze symptomen aanhouden is het belangrijk om professionele hulp te zoeken bij een psycholoog die gespecialiseerd is in traumaverwerking.

Eerder verschenen:
Weer achter het stuur na een ongeval
Psychologische ondersteuning na een ongeval op de weg 
Auto-ongeval: fysieke letsels en mentale gezondheid

Mélanie SAEREMANS
Psycholoog Psychotherapeut