Auto-ongeval: fysieke letsels en mentale gezondheid

Een verkeersongeval kan ernstige fysieke letsels veroorzaken die ons dagelijks leven, onze sociale relaties en ons mentaal welzijn kunnen aantasten. Hoe met deze beproeving omgaan en ze te boven komen?

Fysieke letsels ten gevolge van een verkeersongeval kunnen je vermogen om dagdagelijkse handelingen uit te voeren beperken. Dit kan gaan van eenvoudige huishoudelijke taken, over het deelnemen aan vrijetijdsbestedingen tot beroepsactiviteiten. Deze fysieke beperkingen kunnen eveneens een weerslag hebben op de mentale gezondheid en leiden tot gevoelens van frustratie of depressie.

Een ongeval, een waaier aan verwondingen  
Verkeersongevallen veroorzaken vaak verwondingen waarvan de ernst samenhangt met de snelheid op het moment van de impact, het gebruik van veiligheidsvoorzieningen en de aard van de het ongeval.

• Breuken en gewrichtsletsels komen dikwijls voor. Deze veroorzaken vaak een langdurige immobilisatie en vereisen revalidatiesessies waardoor de mobiliteit en de levenskwaliteit afneemt.
  
  
• Verwondingen aan spieren en pezen, zoals scheuren of verstuikingen, kunnen leiden tot chronische pijn en verminderde kracht en beweeglijkheid.
  
  
• Hersenletsel, of het nu licht (hersenschudding) of ernstig is, kan invloed hebben op je cognitieve vermogen, geheugen en motoriek. Symptomen zijn onder andere hoofdpijn, concentratieproblemen en gedragsveranderingen.
  
  
• Ruggenmergletsels kunnen leiden tot gedeeltelijke of volledige verlamming, afhankelijk van de ernst van het letsel, of tot gevoelsstoornissen zoals zenuwpijnen die de levenskwaliteit beïnvloeden.
  
  
• Letsels aan inwendige organen, zoals nieren of lever, kunnen ernstige gevolgen hebben voor de algemene gezondheid en vereisen soms een operatie en een intensieve medische opvolging.
  
  
• Zichtbare littekens en misvormingen veroorzaakt door verwondingen kunnen het fysieke uiterlijk en daarmee het gevoel van eigenwaarde aantasten.
  
  
• Chronische letsels, zoals aanhoudende rug- of nekpijn, kunnen een langdurige behandeling vereisen.

Psychische belemmeringen door veranderde fysiek

• Chronische pijn en verlies van zelfstandigheid leiden tot gevoelens van onmacht en wanhoop. Slachtoffers kunnen angststoornissen ontwikkelen tengevolge van hun veranderde lichamelijke toestand.
  
  
• Lichamelijke gevolgen en functionele beperkingen beïnvloeden het zelfbeeld en het lichaamsbeeld. Mensen kunnen zich minder aantrekkelijk of minder capabel voelen, wat het zelfvertrouwen ondermijnt.
  
  
• Mobiliteitsproblemen en medische behandelingen beperken sociale contacten en normale activiteiten, wat leidt tot gevoelens van isolement en eenzaamheid.         

• Mensen die een schedeltrauma of ernstige verwondingen hebben opgelopen, kunnen symptomen van posttraumatische stress ontwikkelen, zoals flashbacks, nachtmerries en overmatige waakzaamheid.

• Lichamelijke beperkingen beïnvloeden het vermogen om te werken, deel te nemen aan vrijetijdsactiviteiten en dagelijkse taken uit te voeren, waardoor gevoelens van frustratie en afhankelijkheid toenemen. 

Obstakels overwinnen 
Het herstel kan lang en veeleisend zijn en vraagt geduld en doorzettingsvermogen van de slachtoffers en hun naasten.

• Het volgen van een geschikt fysiek en medisch revalidatieprogramma helpt de mobiliteit te verbeteren en de pijn te verminderen, wat op zijn beurt het emotionele welzijn verbetert.

• Het stellen van kleine en haalbare persoonlijke doelen helpt om de motivatie te behouden en een gevoel van vooruitgang te creëren. Geduld en doorzettingsvermogen zijn essentieel in het revalidatieproces.

• Het aanpassen van de thuis- en werkomgeving aan de fysieke letsels, zodat deze toegankelijker worden, vermindert de dagelijkse obstakels en bevordert een betere levenskwaliteit.

• Sociale contacten onderhouden en deelnemen aan aangepaste activiteiten verbeteren het humeur en versterken de emotionele steun. Zoeken naar manieren om vrijetijdsactiviteiten in overeenstemming te brengen met de veranderde vaardigheden kan eveneens nuttig zijn.

• Ontspanningstechnieken zoals meditatie, yoga of ademhalingsoefeningen helpen om angst en depressie te beheersen.

• Deelname aan zelfhulpgroepen voor mensen die vergelijkbare letsels hebben opgelopen, biedt ruimte voor uitwisseling en wederzijds begrip waardoor gevoelens van isolement afnemen.

• Een psycholoog raadplegen die gespecialiseerd is in traumaverwerking helpt je om je emoties te beheersen manieren te ontwikkelen om met psychologische uitdagingen om te gaan.

Fysieke letsels ten gevolge van een ongeval hebben een ernstige weerslag op de mentale gezondheid. Het herkennen van de psychologische impact van deze letsels en het implementeren van de juiste strategieën is essentieel als we deze beproevingen willen doorstaan en een zekere mate van emotionele stabiliteit willen herwinnen.

Mélanie SAEREMANS
Psycholoog Psychotherapeut