NL 
FR 
Stel, je hebt als politieagent, ambulancier of brandweerman een emotioneel schokkende gebeurtenis meegemaakt. Tot nu toe heb je die alleen of met hulp van je naaste vrienden of familieleden proberen te verwerken. Je vindt immers dat je deze gebeurtenis moet kunnen vergeten zoals alle andere.
In dit artikel vind je advies en enkele raadgevingen om je te helpen bij het opmaken van een stand van zaken. Moet je misschien een andere keuze maken, zoals bijvoorbeeld de keuze om je te laten begeleiden door een psychosociale hulpverlener, zoals een psycholoog, een psychiater of een psychotherapeut?
Veelbetekenende signalen
Als je enkel kijkt naar je professionele leven merk je misschien dat het al een tijdje minder goed met je gaat. Je omgeving merkt dat op of spreekt je erover aan.
Je bent bijvoorbeeld:
- steeds op je hoede
- angstiger, terughoudender en minder geconcentreerd
- minder zelfzeker tijdens je tussenkomsten op interventie
- emotioneler, prikkelbaarder, minder positief of zelfs onverschillig
- vaker betrokken bij conflicten
- vermoeider
- geconfronteerd met terugkerende, storende en indringende beelden
- meer geneigd om op een negatieve manier te eten, te drinken of teveel te roken
Deze signalen bevestigen dat er iets aan de hand is en dat je de volle aandacht van je omgeving vraagt.
Enkele richtvragen
Het antwoord op de onderstaande vragen – alleen of met de hulp van een vertrouwenspersoon – kan je helpen om noodzakelijke verbanden te leggen om je ervan bewust te worden dat je professionele hulp moet zoeken:
- Sinds wanneer ben je veranderd?
Is dat sinds het moment waarop je die ingrijpende gebeurtenis hebt meegemaakt ?
Op welke manier heeft die gebeurtenis je doen denken aan een vorige emotioneel zware of ingrijpende ervaring?
Heeft je stemming ook te maken met je privéleven?
- Welk verband kan je leggen tussen het moment waarop je je slechter begon te voelen en wat je op dat ogenblik hebt meegemaakt in je privéleven of op je werk?
- Welke opmerkingen hebben de mensen die je goed kent (partner, collega, leidinggevende of kennis) gemaakt? Als je luistert naar wat ze hebben gezegd, hadden ze het dan bij het rechte eind?
- Welke veranderingen zijn je ontsnapt?
Wat denk je nu je op deze vragen hebt geantwoord? Wat voel je? Wat ga je doen?
Je behoefte om je beter te voelen
Om je noden te identificeren kan je je ook richten tot een naaste collega of vriend die je vertrouwt en die niet over je zal oordelen. Als je het verband hebt gelegd met een schokkende of ingrijpende interventie die je van streek heeft gebracht of waardoor je een psychisch trauma hebt opgelopen is het mogelijk dat je je er niet meer alle details van herinnert.
Om je meer op je gemak te voelen kan je kiezen hoe je erover wilt spreken: in een gesprek, per sms, aan de telefoon of per mail. Je wilt gewoon zeggen dat het niet goed met je gaat. Waarom vraag je aan die persoon geen hulp om je gedachten en je emoties op een rijtje te zetten?
Zoek je emotionele steun, afleiding of concrete hulp?
Hieronder vind je enkele voorbeelden:
De behoefte aan een luisterend oor; om even afleiding te vinden en iets leuk met een vriend te doen; aan advies of informatie; aan begeleiding bij een leidinggevende of een specialist; aan een tijdelijke aanpassing op je werk of om opnieuw te investeren in bepaalde operationele technieken zoals omgaan met geweld.
Waar kan je de hulp krijgen die je nodig hebt?
Blijven werken of niet?
Jij bent de enige die daar een antwoord op kan geven. Elke mens is anders en reageert anders op een ingrijpende, emotioneel schokkende gebeurtenis, in functie van verschillende risico- en beschermingsfactoren. Bijgevolg moet je eenieders ervaring in de mate van het mogelijke op een individuele manier aanpakken. De weerslag kan onmiddellijk, niet of pas veel later komen.
De ene persoon zal er behoefte aan hebben om te stoppen met werken om er terug bovenop te komen, terwijl iemand anders net wil blijven werken om niet te veel aan de schokkende gebeurtenis te denken en te gaan piekeren. Daarom is het belangrijk om je niet met anderen te vergelijken.
Enkele vragen om je te helpen bij je denkoefening:
- Ben je er echt klaar voor om een andere potentieel traumatiserende gebeurtenis mee te maken, terwijl je je gebruikelijke werk verderzet?
- Heb je de nodige energie om een andere gebeurtenis mee te maken?
- Ben je in staat om al je huidige taken veilig uit te voeren? (zonder hierbij je collega’s in gevaar te brengen)
Als je je onzeker voelt over wat het beste is in jouw situatie, aarzel dan niet om erover te praten met je leidinggevende of met een arts, een psycholoog of een psychotherapeut.
Tijd om een professional te raadplegen
Bepaalde gebeurtenissen kunnen een belangrijke en langdurige impact hebben.
In jouw geval, als er in de loop van de tijd meer symptomen/reacties komen of als je deze intenser begint aan te voelen, als gevolg van wat er gebeurd is, in plaats van minder, zijn ze misschien persoonlijk relevant voor jou. Het is in dat geval misschien niet slecht om op een bepaald moment professionele hulp te zoeken (een arts, psycholoog of psychotherapeut).
Dat betekent echter niet dat je ziek bent. Beslissen om een professional te raadplegen is een teken van sterkte en niet van zwakte. Het is ook erkennen dat je tot dan toe je best hebt gedaan, maar dat het nodig is om anders te werk te gaan, zowel voor jezelf, je professionele omgeving en je naasten, maar ook voor de burgers die je als eerstelijnshulpverlener hulp zal blijven bieden.
Volgend artikel: Het belang van ondersteuning door je omgeving na een traumatische gebeurtenis
Thierry DEROUA
Hoofdcommissaris o.r.
Licentiaat Criminologie
Practicioner in Relaxotherapie en Stress en Trauma Support
Dit artikel is een aanvulling op vorige publicaties:
Het personeel van de hulpdiensten: oog in oog met traumatiserende situaties
Trauma’s voorkomen bij het personeel van de hulpdiensten
De begeleiding van een getraumatiseerde hulpverlener is zeer specifiek!