TOP NEWS

.
.
De woede van een jongere ontcijferen
© Secunews

De woede van een jongere ontcijferen

Leerkrachten, sportmonitoren, politieagenten en andere gezagdragers kunnen met een woedende en soms agressieve jongere of jongvolwassene te maken krijgen. Je kunt maar gepast reageren als je begrijpt waar het om gaat. Dat is essentieel.

Wat is woede?

Woede staat gekend als een secundaire emotie die zich vertaalt in een krachtige reactie, een gewelddadige en tijdelijke emotionele toestand. De trigger is een fysieke of psychische wonde, maar ook negatieve emoties, zoals een gevoel van agressie, een gebrek, frustratie, pijn, eenzaamheid, angst, verwerping, jaloezie, teleurstelling, vernedering of depressie. Woede gaat doorgaans gepaard met heftige, brutale of agressieve reacties van wisselende intensiteit. Die komen fysiek of psychisch tot uiting, maar kunnen ook ingehouden of verborgen blijven.

Woede is een actieve emotie die zicht richt op iets of iemand anders of op de jongere zelf. Een woedende jongere dreigt, valt aan, beledigt of gaat over tot actie door voorwerpen stuk te maken of een persoon fysiek aan te vallen. Bij ingehouden woede kan het zijn dat hij stilzwijgend weigert te gehoorzamen of onbeleefd en sarcastisch reageert. De woede kan ook op zichzelf gericht zijn. Hij geringschat zichzelf, brengt zichzelf in risicovolle en zelfs gevaarlijke situaties, werkt niet meer voor school of vervalt in een depressie.


De confrontatie aangaan of vluchten?

Een volwassene kan soms even krachtig reageren op een exploderende jongere als zijn woedegevoel. Nog harder schreeuwen of een escalatie van geweld zijn soms de enige oplossingen waar men aan denkt. Spijtig genoeg zijn die niet efficiënt en versterken ze doorgaans de negatieve gevoelens die het woedegevoel veroorzaken. Vanaf het moment dat er een vicieuze cirkel is gevestigd, is het moeilijk om eruit te geraken.

Het probleem ontwijken is ook geen efficiënte strategie. De woede-uitbarstingen van de jongere genereren angst die de volwassene intimideert. Hij durft de jongere niet meer tegenspreken of zijn gezag laten gelden. Dit weinig gestructureerde kader zonder grenzen kan een risico vormen voor de personen die contact hebben met de jongere, de volwassenen of andere adolescenten betrokken bij de situatie.


Is het woedegevoel nuttig?

Het is niet goed om steeds de woede bij jongeren te willen doen ophouden of zelfs te doen verdwijnen. Dit gevoel is niet altijd schadelijk en jongeren die slachtoffer zijn en regelmatig onrecht ervaren, willen het zelfs ervaren. Het woedegevoel blijkt een goed hulpmiddel om grenzen te stellen of om de geschikte maatregelen te nemen die de negatieve gevoelens aan de basis verminderen. Zo kan een jongen zich sterk maken tegen de persoon die hem beledigt of een meisje gaat de confrontatie aan met haar leeftijdsgenoten die haar uitlachen. Beide zijn gemotiveerd door een woedegevoel om te handelen en strategieën te vinden om hun lijden een halt toe te roepen.


De oorzaak vinden, begrijpen en aanpakken

Meestal weet de jongere niet wat hem doet uitbarsten. De grote hormonale schommelingen in de puberteit maken de zaken alleen maar complexer. Zijn reactie op negatieve gevoelens is te snel en te heftig om de oorzaak ervan te achterhalen. Hij wordt ongevoelig voor al de rest en weigert toe te geven dat er andere, vaak moeilijk te aanvaarden emoties aan de basis liggen.

De uitdaging voor de volwassene is de jongere te helpen zijn negatieve emoties en ervaringen te aanvaarden en te beheersen. Hij moet daarom blijk geven van empathie en de boodschap van de jongere proberen te ontcijferen. Als we de uitlokkende factoren van het woedegevoel bij de ander begrijpen, zijn we doorgaans in staat om er iets tegen te doen en op gepastere wijze op zijn moeilijkheden te reageren.


Begrijpen betekent niet: alles aanvaarden

Hoewel we het woedegevoel kunnen begrijpen en weten wat het veroorzaakt, weerspiegelt het in bepaalde gevallen een grote psychologische immaturiteit. De kracht van de reactie uitgelokt door het woedegevoel is echter niet aanvaardbaar. Gewoon het feit dat de volwassene grenzen stelt door zich te verzetten tegen deze gewelddadige reactie wordt door de jongere als een sterke aanval ervaren, als een ontkenning van wie hij is. Dat vergroot de risico’s op agressieve daden.

Om niet in die val te trappen is het cruciaal dat een volwassene die zich zo’n situatie bevindt het woedegevoel kan herkennen. Tegelijkertijd moet hij afstand nemen van het gewelddadige gedrag dat eruit voortvloeit en waartegen hij zich sterk verzet. Woede ervaren is geen vrijgeleide om haar te laten losbarsten.

De artikelen:
De woede van een jongere ontcijferen
Woede en agressiviteit: risicojongeren
Een driftbui bij een jongere voorkomen
Actie ondernemen wanneer de woede van een jongere uit de hand loopt
Progressieve fysieke interventie bij een woedende jongere

Mélanie SAEREMANS
Psychologe-psychotherapeute

Bronnen:
https://pdf4pro.com/amp/view/crise-de-col-232-re-mod-232-le-d-un-rapport-d-incident-1bea65.html
https://www.nieuwezijds.nl/thema/opvoeding/Boosheidenwoede.html/