Hoe gebeuren alcoholcontroles?

Tijdens onder meer de BOB-campagnes worden weggebruikers massaal gecontroleerd, maar eigenlijk riskeren bestuurders het hele jaar door te moeten blazen. Hoe worden deze controles uitgevoerd en wat zijn de onmiddellijke gevolgen?

De alcoholcontrole: de ademtest, daarna de ademanalyse  
Een ademtest weigeren is strafbaar (tenzij je een geldige reden hebt die door een arts is vastgesteld). De straf is meestal minstens even hoog als voor een positieve test, met alle gevolgen van dien.

Drie mogelijke resultaten van de ademtest:
• S (Safe): je alcoholgehalte ligt lager dan 0,22 mg alcohol per liter uitgeademde alveolaire lucht.
• A (Alarm): je hebt te veel gedronken! Het alcoholgehalte is minstens 0,22 maar minder dan 0,35 mg per liter uitgeademde alveolaire lucht.
• P (Positief): je bent positief! Het alcoholgehalte is minstens 0,35 mg per liter uitgeademde lucht of meer.
In de laatste twee gevallen (A en P) mag je niet meer rijden en moet je een ademanalyse afleggen die dient om de ademtest te bevestigen en het exacte resultaat weer te geven.
Opmerking: voor professionele bestuurders mag het alcoholgehalte, op enkele uitzonderingen na, niet hoger zijn dan 0,09 mg alcohol per liter uitgeademde alveolaire lucht.

De ademanalyse gebeurt met hetzelfde toestel, maar dat wordt dan na het “blazen” in een koffer gelegd, om zo de precieze waarde van je alcoholintoxicatie te kunnen bepalen en af te lezen. Op basis van deze meting wordt het proces-verbaal opgesteld.
Als de ademanalyse een positief resultaat geeft kun je vragen om een tweede keer te mogen blazen voor een tweede analyse. Als de resultaten consistent zijn wordt de laagste van beide waarden gebruikt. Als het verschil tussen deze twee resultaten groter is dan de geldende norm (1), wordt een derde ademtest opgelegd en als de resultaten nog steeds niet met elkaar overeenstemmen, wordt een bloedproef afgenomen.
Het is mogelijk dat een test "A" is en dat de analyse minder dan 0.22 mg/l bedraagt. Natuurlijk telt het resultaat van de analyse, dus wordt de test als "S" beschouwd.

Wat zijn de onmiddellijke gevolgen naar gelang van de resultaten?
S (alcoholconcentratie van minder dan 0,22 mg/l):
Er wordt geen enkele bijzondere maatregel genomen en je mag verder rijden!
A (alcoholconcentratie van minstens 0,22 maar minder dan 0,35 mg/l):
- Je krijgt een rijverbod van 3 uur. De politie houdt je rijbewijs in. Je krijgt het na die tijd terug zonder een nieuw test te moeten afleggen.
- Als er geen schade werd berokkend aan derden en als je akkoord gaat, zal er een onmiddellijke inning van 179 euro worden voorgesteld. Dat leidt in principe tot het verval van de strafvordering. Als je weigert om te betalen wordt het dossier overgemaakt aan het parket en voorgelegd aan de rechter.
P (alcoholconcentratie van minstens 0,35 mg/l of meer):
- Je krijgt een rijverbod van 6 uur. De politie houdt je rijbewijs in en je zal een nieuwe ademtest moeten afleggen alvorens je het rijbewijs terugkrijgt. Deze test moet uiteraard negatief zijn. Als dat niet het geval is volgt er opnieuw een rijverbod in functie van het vastgestelde alcoholgehalte. 
- Boven 0,50 mg/l wordt je rijbewijs gedurende 15 dagen als administratieve maatregel neergelegd ter griffie van de politierechtbank (Col 9 van 2006, herzien in 2014).

Bijzonder geval: de bloedproef
De bloedproef blijft een uitzondering. Deze wordt in welbepaalde gevallen uitgevoerd, bijvoorbeeld wanneer het ademtesttoestel of ademanalysetoestel onbeschikbaar is, wanneer de overtreder niet in staat is om te blazen, als tegenexpertise op vraag van de overtreder of in geval van tegenstrijdige resultaten na drie ademanalyses.

(1) Procedure die tot een tegenexpertise kan leiden
Volgens artikel 26 van het Koninklijk Besluit van 21 april 2007 over ademtest- en analyseapparatuur moet aan de betrokkene uitgelegd worden dat hij om een tweede ademtest kan vragen en dat, als het verschil tussen de twee resultaten groter is dan de in bijlage 2 vermelde nauwkeurigheidseisen, een derde test zal worden uitgevoerd en dat, als de drie verschillen tussen deze drie resultaten groter zijn dan de hierboven vermelde nauwkeurigheidseisen, een bloedproef zal worden afgenomen.
Bij twijfel kan de overtreder een tweede bloedtest aanvragen. De kosten van deze tweede test zijn echter voor rekening van de overtreder als bevestigd wordt dat hij of zij onder invloed van alcohol is.
De verbalisant moet in het proces-verbaal vermelden dat hij de overtreder op de hoogte heeft gebracht van zijn recht om een tweede analyse of een tegenexpertise aan te vragen, op straffe van verlies van bewijskracht van het proces-verbaal met betrekking tot het rijden onder invloed.

Daniel DE NÈVE
1ste Politiecommissaris
Roland POTOMS
Eerste hoofdinspecteur van politie o.r.

Bronnen:
16 MAART 1968. - Wet betreffende de politie over het wegverkeer. TITEL IV. - STRAFBEPALINGEN EN VEILIGHEIDSMAATREGELEN. HOOFDSTUK V. Alcoholopname en dronkenschap:
https://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/article.pl?language=nl&lg_txt=n&type=&sort=&numac_search=&cn_search=1968031631&caller=eli&&view_numac=1968031631fr 

21 APRIL 2007. - Koninklijk besluit betreffende de ademtesttoestellen en de ademanalysetoestellen:
https://www.wegcode.be/nl/regelgeving/2007014149~c5onki6inf
Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 21 april 2007 betreffende de ademtesttoestellen en de ademanalysetoestellen
https://etaamb.openjustice.be/nl/koninklijk-besluit-van-19-april-2024_n2024003436

COL 09/2006 - 25.05.2023 (Herziene versie): 
Gemeenschappelijke omzendbrief van de minister van Justitie en het College van Procureurs-generaal houdende een eenvormig strafrechtelijk beleid inzake onmiddellijke intrekking van het rijbewijs