Geconfronteerd met agressief gedrag van een hond

Particulieren en politie- of hulpdiensten worden soms geconfronteerd met agressie van hun eigen hond, een aanval door een onbekende hond of een hond is agressief wanneer ze moet ingrijpen. Wat te doen? Welke instantie bellen?

Dieren, zelfs huisdieren, blijven onvoorspelbare wezens  
Als politieagent kan je bijvoorbeeld een huis of voertuig moeten doorzoeken waarbij een niet meewerkende hond aanwezig is en je opdracht verstoort. Als ambulancier moet je misschien een bewusteloos persoon redden waar je niet bij kan komen door een hond die zijn tanden laat zien. Je bent thuis en moet schuilen in een kamer omdat je hond je heeft aangevallen.

Al deze situaties hebben één ding gemeen: ze vormen een aanzienlijk gevaar voor de mens, maar ook voor het dier. We mogen niet vergeten dat dieren, zelfs huisdieren, onvoorspelbaar blijven. Maar zijn ze daarom slecht?
Het antwoord is verre van eenduidig. Het dier kan inderdaad om verschillende redenen agressief zijn: het kan zijn territorium of zijn baasje verdedigen, het kan bang zijn of lijden (pijn of fysieke dwang), het kan gedreven worden door zijn jachtinstinct of door bevelen van zijn meester. In het algemeen zien we een dier onder stress drie primaire reacties: aanval, vlucht of gaan liggen. Zonder te vergeten dat de ene reactie snel kan overgaan in een andere, afhankelijk van de situatie en de mogelijkheden van de hond.

Hoe reageer je op een hond? 

• Alle dieren zijn onvoorspelbaar. Elk dier is anders en de reacties zullen per individu verschillen. Blijf altijd voorzichtig! Bovendien hebben honden ongelooflijke fysieke vaardigheden. Laat je niet verblinden door een vals gevoel van veiligheid.
• Blijf kalm en ren niet weg (dat zou zijn jachtinstinct activeren). Niet schreeuwen of plotselinge bewegingen maken!
• Kijk het dier aan, probeer het vertrouwen te geven, maar kijk het niet recht in de ogen. Als je afstand moet nemen, doe dat dan heel langzaam, zonder het dier de rug toe te keren.
• Beten komen het vaakst voor op de onderarmen, handen, voeten, kuiten en gezicht. Denk eraan, indien mogelijk, deze lichaamsdelen vanaf het begin te beschermen.
• Een snoepje of iets lekkers is een goede manier om de hond te paaien (gooi een snoepje, maar geen chocolade, om te laten zien dat je voor hem geen gevaar vormt).
• Observeer het gedrag van de hond en de evolutie ervan (stand van de oren en de staart, houding, openen van de bek of grommen).
• Bescherm jezelf: houd afstand, plaats een obstakel tussen jou en het dier of neem een stok vast.
• Als je toch gebeten wordt, wordt de situatie complexer en de reacties van de dieren zijn dan verschillend. De hond is een roofdier en heeft het vermogen verworven om zijn prooi niet los te laten, vooral wanneer deze worstelt. Daarom zal schreeuwen (ook al heb je pijn) de situatie verergeren, evenals trekken aan de halsband (waardoor de beet dieper wordt). Het beste is om stevige, korte "commando's" te geven om de hond zover te krijgen dat hij loslaat.

Zodra de situatie is opgelost is het ESSENTIEEL om een arts te raadplegen, zelfs voor een oppervlakkige beet! Het risico op infectie is zeer groot. Was en ontsmet de wond onmiddellijk.
 
Welke gespecialiseerde hulp van buitenaf?  
Of je nu particulier, politieagent, ambulancier, brandweerman of een andere betrokkene bent, als je je in een delicate situatie met een agressieve hond bevindt kun je hulp van buitenaf vragen, in het bijzonder van een dierenarts of van een Dierenarts-Spoedarts civiele veiligheid (DSCV).

Natuurlijk zijn er ook andere soorten hulp: Politiehondenteams of Dierenreddingsteams van de brandweer of het Animal Disaster Team (ADT). Het DSCV, de teams van politie en brandweer en het team ADT werken regelmatig samen. Het eerste wat je moet doen is 112 bellen. Elke brigade heeft zijn eigen specifieke middelen om de gevaarlijke situatie op te lossen.

De DCV's zijn dierenartsen die speciaal zijn opgeleid voor dit soort delicate missies. Zij kunnen het dier vangen met een lasso of een net (zoals sommige politie- of brandweerteams) of het dier ook op afstand verdoven (met een injectiespuitpistool). Verdoving van het dier maakt een zachte vangst, een snel klinisch onderzoek en een veilige behandeling van het dier en de verschillende hulpverleners mogelijk. Door tussenkomst van deze dierenarts kan het welzijn van het dier tijdens de hele procedure worden gerespecteerd en kunnen overhaaste beslissingen, die soms hard en fataal zijn, worden vermeden, op voorwaarde dat een mensenleven niet onmiddellijk in gevaar komt!

Om snel hulp te krijgen in een kritieke situatie met een vleesetend huisdier (hond of kat), bel 112! De hulpdiensten zullen beslissen of, indien nodig, ook een DCV wordt geactiveerd.

Wees voorzichtig bij het benaderen van een onbekend dier en blijf kalm! Onze viervoetige vrienden brengen ons zoveel positieve dingen. Laten we in harmonie met hen leven!

Hugues GUYOT
Doctor in de diergeneeskunde en diergeneeskundige wetenschappen
Professor-arts aan de Universitaire diergeneeskundige kliniek (ULiège)
Coördinator dierenarts-noodhulp en rampenbestrijding

Lees ook:
Waarom wordt een hond agressief en wat doe je eraan?
Hoe kan je je hond doeltreffend sociaal gedrag aanleren?