NL 
FR 
Waarom veroorzaakt een inbraak een, soms zware, emotionele schok bij slachtoffers? Er kan zelfs een trauma optreden, zoals hyperwaakzaam zijn en voortdurend overmand worden door negatieve gedachten. Tips om van de spanning en het onveiligheidsgevoel af te raken.
Het psychische trauma
Neurovegetatieve hyperactivatie
Iemand die getraumatiseerd is vindt de buitenwereld onvoorspelbaar, kwaadaardig en gevaarlijk. In dat vijandige klimaat voelt men zich kwetsbaar en heeft men het gevoel blootgesteld te zijn aan negatieve gebeurtenissen die zomaar en op elk moment kunnen plaatsvinden. Dat leidt tot neurovegetatieve hyperactivatie, oftewel constant alert zijn en van het kleinste geluid schrikken. De persoon probeert om niet in slaap te vallen en lijdt aan slapeloosheid. Hij slaapt ondiep, onrustig en zijn slaap werkt niet herstellend. Hij wordt ’s nachts wakker, ongerust en op zijn hoede.
Als de slachtoffers de inbrekers niet hebben gezien omdat ze niet thuis waren of omdat ze sliepen toen er werd ingebroken maakt hen dat vaak argwanend. Ze vragen zich dan af wie het kan zijn geweest en er spoken verschillende scenario’s door hun hoofd. Ze kunnen bijvoorbeeld denken dat het een buur was die hun gewoontes kent en dat maakt hen nog angstiger. Op straat en op openbare plekken observeren ze voorbijgangers en vragen ze zich af of een van hen mogelijk een van de inbrekers is. Ze kunnen ook het gevoel hebben dat iemand hen bespiedt en dat de daders hen in de gaten houden wanneer ze thuis vertrekken of toekomen om opnieuw te kunnen inbreken.
Bij neurovegetatieve hyperactivatie raakt iemand sneller geïrriteerd, boos en agressief, en kan men zich moeilijk concentreren.
Aanhoudend negatieve gedachten en emoties
Andere kenmerken van posttraumatische stress zijn aanhoudend negatieve en overdreven gedachten over anderen en de buitenwereld. Zo kunnen slachtoffers ervan overtuigd zijn dat ze niemand kunnen vertrouwen, dat er overal gevaar schuilt en dat ze nergens veilig zijn.
Die negatieve gedachten gaan gepaard met een aanhoudend negatief gemoed: ze zijn bang en boos. Ook kunnen ze zich schuldig voelen, vooral wanneer ze het door hun nonchalance de inbreker gemakkelijker hebben gemaakt. “Het is mijn fout, ik kan ook nooit iets goed doen, ik was het raam vergeten toe te doen”, vertelde een patiënte me.
Gerelateerde problemen
Posttraumatische stress komt zelden alleen voor en bovenstaande symptomen gaan vaak gepaard met andere symptomen: veel slachtoffers zijn angstig, hebben paniekaanvallen of hebben een gegeneraliseerde angststoornis. Anderen zijn depressief.
Kinderen
Niet alleen volwassenen, ook kinderen kunnen van slag raken door een inbraak. Nadat een kind zoiets heeft meegemaakt wil het vaak niet meer alleen thuis blijven, voelt het zich niet veilig, heeft het last van nachtmerries en angstaanvallen en moet het licht aan en de slaapkamerdeur open blijven.
Erbovenop komen na een inbraak
Het huis extra beveiligen
Een huis extra beveiligen is een van de mogelijkheden om je weer gedeeltelijk of helemaal veilig te voelen. De sloten vervangen, een alarmsysteem of bewakingscamera’s installeren, een gepantserde deur of spijlen voor de ramen plaatsen en een aanwezigheidssimulator of een bewegingssensor installeren zijn enkele maatregelen die helpen om van je huis opnieuw een veilige cocon te maken.
Je gewoonten hernemen
Het is erg belangrijk om je routines te hervatten. Opstaan, gaan slapen en eten op regelmatige tijdstippen, deelnemen aan professionele activiteiten en hobby’s en afspreken met vrienden. Die gewoontes bespoedigen het herstel na een inbraak omdat het leven daardoor zijn normale gangetje herneemt en dit een geruststellend effect heeft.
Toegeven dat je het moeilijk hebt
Mensen die een inbraak meemaakten voelen vaak de nood om wat ze meemaakten te delen met hun naasten. Na zo’n gesprek voelen ze zich meestal opgelucht. Praten helpt om emoties te ventileren, spanning te doen afnemen en de emotionele last van iemands schouders te halen. Slachtoffers moeten dus worden aangemoedigd om te praten over wat ze hebben meegemaakt.
Een ondersteunend netwerk
Vooral wanneer de inbraak gewelddadig was kan hulp zoeken bij een organisatie voor hulp biedt aan slachtoffers van een inbraak een erg goed idee zijn. De deelnemers kunnen hun ervaringen delen, getuigenissen van anderen horen en raad vragen.
Mentale gezondheid
Als iemand geconfronteerd werd met de inbrekers is vaak een psychologische opvolging nodig. Dat is ook zo als de symptomen langer dan een maand aanhouden.
De methode EMDR boekt de beste resultaten bij het terugdringen van een trauma dat door een losstaand voorval werd veroorzaakt. EMDR is het acroniem van “Eye Movement Desensitization and Reprocessing”, in het Nederlands: “oogbeweging desensibilisatie en herverwerking”.
De term EMDR wordt nog steeds gebruikt hoewel er bij deze techniek nu niet enkel meer wordt gebruikgemaakt van oogbewegingen. Die psychotherapeutische aanpak werd toevallig ontdekt door Francine Shapiro in de Verenigde Staten in 1987. Wetenschappers bewezen in 1989 en in latere onderzoeken met een controlegroep dat de techniek werkt. Sinds 2013 raadt de Wereldgezondheidsorganisatie deze techniek aan voor kinderen en volwassenen met psychotraumatische problemen.
Hypnose is ook een goede manier om een trauma te verhelpen, een psychosomatisch evenwicht te bereiken, stress en angst aan te pakken en opnieuw goed te slapen.
Anxiolytische geneesmiddelen zoals benzodiazepines mogen niet worden voorgeschreven om acute symptomen van posttraumatische stress of slaapproblemen tijdens de eerste maand na de traumatische gebeurtenis te bestrijden, alleszins niet voor meer dan enkele dagen. Deze medicijnen kunnen er zelfs voor zorgen dat het psychologisch herstel langer duurt. Bovendien bestaat het risico dat iemand verslaafd raakt en dat er ontwenningsverschijnselen optreden wanneer de behandeling wordt stopgezet.
Vorige artikels:
Wat eerst te doen na een inbraak?
De psychologische impact van een inbraak
Evelyne JOSSE
Psychologe, psychotherapeute
Haar website: http://www.resilience-psy.com (in het Frans)