Rook in een woning = gevaar!

Vermijd zoveel mogelijk rook van een open haard, kachel, barbecue of vuur in te ademen. Alle rook is potentieel giftig en moet als gevaarlijk worden beschouwd. Welke voorzorgsmaatregelen moet je nemen? 

Zoals we al in ons vorige artikel aangaven hangt de giftigheid van de rook af van de samenstelling, de concentratie en de duur van blootstelling hieraan. In geval van een brand weten we meestal niet wat er precies brandt. En of het nu gaat om de rook van een brand, van de barbecue of een verwarmingsketel, het blijft altijd opletten geblazen.

Open vuur
Een open haard is erg gezellig en ziet er misschien onschuldig uit, toch moeten we voorzichtig zijn en de nodige voorzorgsmaatregelen nemen. De rook die hierbij vrijkomt is wel degelijk slecht voor onze gezondheid. Een goed werkende schoorsteen voert de rook af naar buiten en voorkomt dat die in de woonkamer terechtkomt. Onze gezondheid hangt dus af van de goede werking van de schoorsteen. Het is dan ook erg belangrijk dat die op de juiste manier is gebouwd (ontwerp en afwerking) en regelmatig correct wordt onderhouden.

Verwarming
Het binnendringen van rook in onze woning kunnen we nog beter voorkomen door het gebruik van een gesloten kachel of inbouwcassette, of van een verwarmingsketel in het geval van centrale verwarming. De aansluiting van de kachel of ketel moet gebeuren volgens de regels van de kunst, zodat er geen rook kan ontsnappen (bv. via een deurtje of de aansluiting naar de schoorsteen), maar volledig naar buiten wordt afgevoerd.
Een vakman kan met een rookdetector elke lekkage opsporen en afdichten om zo een ramp te voorkomen. Verwarmingstoestellen moeten om die reden ook regelmatig worden gecontroleerd en onderhouden. Een jaarlijks onderhoud door een erkend vakman is verplicht voor verwarmingsketels voor centrale verwarming op vloeibare brandstof. Voor gas is dit tweejaarlijks.

Verluchting
In de ruimte waar het verwarmingstoestel zich bevindt moet steeds voldoende ventilatie zijn. De toevoer van zuurstof is immers noodzakelijk voor een goede verbranding. Bovendien zorgt de aangevoerde lucht ervoor dat, wanneer er toch rook of dampen zouden vrijkomen, deze worden verdund en dus minder schadelijk worden. Wanneer een huis helemaal tochtvrij wordt gemaakt zorgt dat er wel voor dat er minder energie verloren gaat, maar ook dat de verbrandingstoestellen in huis minder goed werken. Bovendien is dat niet goed voor onze gezondheid. Het is dus van groot belang om in een woning de juiste balans te vinden tussen isolatie en ventilatie.

Brand
In geval van brand, wanneer het vuur dus niet meer onder controle is, is het gevaar op rookvergiftiging uiteraard heel groot. De samenstelling van het brandende product en de concentratie van de rook zijn dan (nog) niet gekend. Niet alleen is de aard en de samenstelling van de rook onduidelijk, maar ook de concentratie kan enorm sterk zijn zolang de brand niet onder controle is. Bij brand is het grootste gevaar immers rookvergiftiging! Vandaar dat de evacuatie van mensen via een gang of ruimte vol rook ten sterkste wordt afgeraden. Er moet dan worden gezocht naar alternatieve vluchtroutes om de veiligheid van de slachtoffers niet (nog meer) in gevaar te brengen.

Professionele brandweerlui zijn uiteraard bekend met dit probleem en zijn hierop getraind. Wanneer ze een ruimte vol rook moeten betreden, zetten ze een speciaal masker op waardoor ze zuivere lucht inademen uit een fles om hun eigen veiligheid te garanderen.
Als burgers hebben we dergelijk materiaal natuurlijk niet in huis. Het is dus van essentieel belang om bij een evacuatie ruimtes te vermijden waar veel rook hangt. In sommige gevallen is het zelfs beter om in een ruimte te blijven die is afgesloten van het vuur en daar te wachten op de hulpdiensten die voor evacuatie via een raam kunnen zorgen, liever dan proberen te vluchten via een gang of trappenhuis vol rook met een grote kans op rookvergiftiging als gevolg.

In onze volgende artikels zullen we het hebben over het belang van ventilatie in geval van rookontwikkeling en over de instructies van hulpdiensten en overheden op het vlak van evacuatie en afzondering.

Jean-Paul CHARLIER
Brandweercommandant o.r.

Alle artikels in deze reeks:
Giftige dampen of rook: wat verstaan we daar precies onder?
Rook in een woning = gevaar!
Rook in huis? Ventileren is de boodschap!
Gebouw vol rook: evacueren of zich opsluiten?